سال 1401 و لزوم استفاده از فرصت‌های طلایی صادراتی صنعت فولاد

رئیس هیئت مدیره صبا امید خاورمیانه گفت: با وجود مسائل بین المللی به وجود آمده، امسال سالی طلایی برای صنعت فولاد محسوب می‌شود و باید از این فرصت در جهت توسعه و تعالی صادراتی کشور استفاده کرد.

محسن پروان در خصوص وضعیت صنعت فولاد در سال 1400 افزود: وضعیت این صنعت در سال گذشته جدا از وضعیت کلی کشور نبود، یعنی مشکلات متعددی که پارسال کشور با آن مواجه بود، به صنعت فولاد نیز ورود کرد و آن را تحت تاثیر قرار داد.
وی بیان داشت: عمده مشکلات این صنعت کمبود برق و گاز بود، به طوری که شاهد بودیم چند هزار میلیارد تومان عدم النفع به این صنعت وارد شد که ضربه سنگینی بود.
رئیس هیئت مدیره صبا امید خاورمیانه ادامه داد: بررسی آمارهای world steel نشان دهنده کاهش تولید فولاد به میزان یک میلیون تن در سال 2021 نسبت به سال 2020 در ایران بود که به دلیل قطعی های مکرر گاز و برق اتفاق افتاد، با این حال مقایسه آماری ژانویه 2022 نسبت به ژانویه 2021 نشان دهنده افزایش 11.2 درصدی تولید است و این یعنی ظرفیت فولاد کشور افزایش داشته، اما شرایط حاکم مانع از افزایش تولید شده است.
وی خاطرنشان کرد: اگر امسال اتفاق خاصی نیفتد انتظار می رود بین 10 تا 15 درصد رشد تولید فولاد داشته باشیم که بسیار مطلوب خواهد بود.
پروان یادآور شد: علاوه بر آن، در سالی که گذشت این صنعت با چالش های متعددی مواجه شد که از جمله آنها کاهش قیمت‌ها، نوسانات قیمت ارز و دیگر مشکلات قابل اشاره است.
وی افزود:‌ در سال 1400 در صنعت کاتالیست اتفاق خوبی که افتاد این بود که شرکت‌های فولادی تعمیرات سالیانه و اساسی شان را به ایام قطعی گاز منتقل کردند که سبب شد نیاز به کاتالیست در کشور افزایش یابد، همچنین اغلب شرکت‌ها تعمیرات شان را با تأخیر انجام دادند تا بتوانند در مواقعی که به اجبار توقف تولید دارند از آن استفاده کنند تا حداقل آسیب به صنعت وارد شود.

صادرات کاتالیست نویدبخش است
رئیس هیئت مدیره صبا امید خاورمیانه گفت: سال گذشته برای نخستین بار شاهد صادرات کاتالیست از سوی شرکت نفت و گاز سرو بودیم که بسیار برای کشور نویدبخش بود، چرا که اگر بتوانیم کاتالیست صادر کنیم ذهنیت خوبی در دیگر کشورها ایجاد شده و کاتالیست ایرانی را به عنوان یک محصول بین المللی می شناسند.
وی بیان داشت: پارسال اقدامات انجام شده از سوی مدیریت عامل شرکت گسترش کاتالیست ایرانیان در سال گذشته به ثمر نشست، به طوری که 120 درصد تولید پیش‌بینی شده اتفاق افتاد و از حداکثر پتانسیل شرکت استفاده شد.
پروان ادامه داد: همچنین سرانه تولید در این شرکت از 250 کیلو به ازای هر نفر به بالای 2 هزار کیلوگرم رسید که به معنای افزایش بهره‌وری است و امسال این عدد به بالای چهار هزار کیلوگرم خواهد رسید.

** جنگ روسیه و اوکراین و لزوم بهره‌گیری از فرصت‌های صادراتی
وی در ادامه در خصوص پیش بینی ها از وضعیت فولاد در سال 1401، خاطرنشان کرد: اتفاق مهمی که در صنعت فولاد جهان شاهد آن هستیم، جنگ بین روسیه و اوکراین است.
رئیس هیئت مدیره صبا امید خاورمیانه توضیح داد: مطابق آمارهای سال 2021 اوکراین 21.9 میلیون تن تولید فولاد داشته که 5.8 میلیون تن آن در داخل مصرف و مابقی حدود 16 میلیون تن را صادر کرده است و این میزان تولید از صادرات جهان حذف می شود.
وی اضافه کرد: کشور روسیه نیز72 میلیون تن تولید فولاد داشته که 35 میلیون تن آن را صادر می‌کرده است و با اعمال تحریم‌ها این رقم کمتر خواهد شد؛ بر این اساس یک ظرفیت خالی بین 16 تا 45 میلیون تن از صادرات فولاد جهان حذف خواهد شد که بخش عمده آن به کشورهای اروپایی و بخش کمتری به ترکیه و کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر می شد و همه اینها به معنای یک فرصت مطلوب صادراتی برای کشورمان است.
پروان تاکید کرد: باید بتوانیم از این فرصت طلایی استفاده کنیم، چرا که در غیر این صورت چینی‌ها به راحتی از آن استفاده خواهند کرد.
وی ادامه داد: اتفاق بعدی، انتظار افزایش قیمت ها خواهد بود، زیرا مقصد اصلی زغال سنگ روسیه کشورهای کره جنوبی، ژاپن و چین بوده و با توجه به اینکه این ژاپن و کره زغال سنگ روسیه را تحریم کردند انتظار می رود قیمت جهانی زغال‌سنگ افزایش یابد که به معنای افزایش قیمت محصولات نهایی خواهد بود.
رئیس هیئت مدیره صبا امید خاورمیانه اظهار داشت: ‌در ایران بجز شرکت‌هایی همچون ذوب‌آهن که از زغال سنگ در تولید فولاد استفاده می‌کند، مابقی فولادسازان نیازی به زغال‌سنگ ندارند لذا در قیمت تمام شده ما تأثیر آنچنانی نخواهد داشت؛ این در حالی است که 73 درصد فولاد جهان در کوره بلند تولید می‌شود و با افزایش قیمت مواجه خواهند شد که فرصت مجددی برای کشورمان خواهد بود.
وی اضافه کرد: از طرفی با توجه به تحریم روسیه از سوی ژاپن، صادرات زغال سنگ روسیه دچار محدودیت می‌شود هرچند چینی ها همچنان به خرید ادامه خواهند داد که حمل و نقل آن نیز توسط قطار به چین انجام می‌شود؛ بر این اساس امکان استفاده از ظرفیت ریلی وجود ندارد.

** روسیه، تولیدکننده 16 درصد نیکل جهان
پروان خاطرنشان کرد: روسیه تولید کننده فرو آلیاژ ها و همچنین فلزات خاص مثل نیکل است، به طوری که 16 درصد نیکل جهان در روسیه تولید می‌شود.
وی گفت: در دسامبر گذشته شاهد بودیم قیمت بورس فلزات لندن برای نیکل به 19 هزار و 800 دلار در هر تن رسید که در بازار آزاد تا مرز 100 هزار دلار نیز افزایش یافت و این مساله به شدت روی قیمت کاتالیست ها تاثیر می گذارد.
رئیس هیئت مدیره صبا امید خاورمیانه اظهار داشت: 14 تا 15 درصد کاتالیست‌های اکتیو و 5 تا 6 درصد کاتالیست های سرامیکی از نیکل تشکیل شده است و بر این اساس انتظار می‌رود که قیمت تمام شده کاتالیست به شدت بالا برود و در ادامه روی هزینه‌های مدول های احیای مستقیم و روی قیمت تمام شده فولادسازان تاثیرگذار خواهد بود.
وی بیان داشت: از طرفی انتظار می رود با توجه به محدودیت‌های گاز در اروپا قیمت انرژی در این اتحادیه افزایش یابد و شاهد افزایش قیمت محصولات فولادی اروپایی باشیم که مجددا فرصت بسیار خوبی برای ایران خواهد بود.
پروان گفت: اگر برجام به نتیجه برسد و مسیر ما برای بازارهای خارجی بازتر از گذشته شود، توان صادرات فولاد ما حتی می تواند به 2 برابر ظرفیت های فعلی افزایش یابد.

** لزوم تولید محصولات کیفی و آلیاژی صادرات محور
وی تصریح‌کرد: موضوع اصلی و قابل تامل در کشورمان این است که همچنان تمرکزمان روی محصولات با پایین‌ترین ارزش افزوده از جمله محصولات طویل، میلگرد، تیر آهن و ورق های سیاه است و صنعت فولاد ما باید بتواند به سمت تولید محصولات کیفی و آلیاژی صادرات محور برود؛ اما در گذشته شاهد بودیم هر زمان این صحبت به میان می آمد، تامین نیاز کشور پیش کشیده می شد که کاملاً اشتباه است.
رئیس هیئت مدیره صبا امید خاورمیانه تاکید کرد: اگر به توسعه و تعالی صنعت فکر می کنیم نباید داخلی بیندیشیم، بلکه باید دست‌کم بازار بیش از 600 میلیون نفری خاورمیانه را در نظر داشته و برای چنین جمعیتی برنامه‌ریزی کنیم.

** نامگذاری سال 1401 و وظیفه سنگین شرکت‌های دانش بنیان
وی همچنین نامگذاری امسال به «تولید، دانش بنیان، اشتغال آفرین» را بسیار ارزشمند برشمرد و گفت: رهبر معظم انقلاب همواره روی مسائلی دست می‌گذارند که مغفول مانده و کشور می‌تواند از پتانسیل‌های عظیم آن استفاده کند.
پروان اظهار داشت: این نامگذاری وظیفه ما شرکت‌های دانش بنیان را بسیار سنگین تر از قبل کرده است و باید بتوانیم بر اساس ظرفیت‌های موجود و جاهایی که نیاز واقعی کشور است به سراغ تولید برویم.
وی خاطرنشان کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان اساساً شرکت‌های با بنیه مالی ضعیف هستند و شاید نیاز باشد در این زمینه بنگاه های سرمایه گذاری خطرپذیر تقویت شوند.
رئیس هیئت مدیره صبا امید خاورمیانه گفت: شرکت های دانش بنیان باید از کارهای تکراری خودداری کنند و همچنین در زمینه فعالیت‌هایی که دانش آنها قابل خریداری و ورود به کشور است سرمایه‌گذاری نکنند.
وی یادآور شد: در گذشته شاهد بودیم اروپایی‌ها و هندی ها حاضر نبودند دانش کاتالیست را در اختیار ما ایرانی‌ها قرار دهند، در حالی که مباحث مالی یا تحریم‌ها هم مطرح نبود و بر این اساس شرکت‌های دانش‌بنیان برای به دست آوردن این دانش تلاش کردند.
پروان تصریح کرد: بهتر است شرکت‌های دانش‌بنیان ابتدا از خود شروع کرده، نگاه ملی و جهان‌شمول داشته باشند و منافع ملی را سرلوح کارهای خود قرار دهند.