۱۴۰۰، سال عدم قطعیت‌ها/ لزوم توسعه زیرساخت‌های صنعتی با همکاری دولت و بخش خصوصی/ لزوم توسعه اکتشافات در کشور

مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان در گفت وگویی مشروح و مفصل با سایت خبری- تحلیلی معدن ۲۴ پیرامون مسال مختلفی همچون وقایع و اتفاقات سال ۱۴۰۰، مشکلات فراروی شرکت‌ها و صنایع در این سال، لزوم توسعه اکتشافات در کشور و همچنین تحقق شعار امسال و منویات رهبر معظم انقلاب به صحبت پرداخت.

«محمد حسین بصیری» در گفت وگو با خبرنگار سایت خبری تحلیلی معدن ۲۴ افزود: ‌سال ۱۴۰۰ سال عدم‌قطعیت ها بود، به طوری که اتفاقات پیچیده ای در این سال در بازار جهانی و داخلی به وقوع پیوست.
وی گفت: فقط نگاهی به زنجیره فولاد در بخش سنگ آهن نشان دهنده نوسانات شدید قیمتی است، به طوریکه مطابق قیمت های می‌متالز، عیار ۶۰ سنگ آهن که در سال ۹۹ حدود۵۰ دلار قیمت داشت، در فروردین ۱۴۰۰ به ۱۳۰ دلار، در شهریور به ۱۸۰ دلار ، دی‌ماه مجدد به ۵۰ دلار و اسفند پارسال به ۸۵ دلار رسید.
بصیری بیان‌داشت: از این محل فشار زیادی به هلدینگ ماهان نیز وارد شد. به طور مثال در پی افزایش قیمت جهانی در حالی که باید ۴۰ درصد حق السهم به ایمیدرو پرداخت می‌شد، این میزان به ۱۲۰ درصد افزایش یافت و به ضرر ما تمام شد و نوسان یاد شده سبب شد در حوزه سنگ آهن نتوان برنامه ریزی خوبی داشت.
وی ادامه‌داد: در سالی که گذشت افزایش قیمت و تورم جهانی را در سایر حوزه‌ها از جمله میلگرد و شمش به واسطه جنگ روسیه و اوکراین شاهد بودیم به طوری که قیمت‌ میلگرد در ترکیه تا یک هزار دلار نیز رسید. همچنین جهش‌های متعدد کرونا و موج‌های جدید آن سبب شد تا وضعیت فرو آلیاژ ها جهش عجیبی داشته باشد و این نوسانات بسیاری سرمایه‌گذاران را به اشتباه انداخت.
مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان اضافه کرد: تورم جهانی می توانست در حوزه صادرات به کمک کشور ما بیاید، اما تداوم تحریم ها، مشکلات انتقال ارز، قطعی برق و گاز و عدم ثبات تولید اجازه ندارد از این فرصت صادرات استفاده کنیم.
وی گفت: در مجموع سال بسیار متغیری را شاهد بودیم که نظیر آن را در سال ۲۰۱۲ نیز دیده بودیم؛ در آن سال قیمت جهانی سنگ آهن از ۱۷۰ دلار به ۳۰ دلار کاهش یافت و بسیاری شرکت ها ورشکسته شدند.

** لزوم توسعه زیرساخت‌های صنعتی
بصیری یادآور شد: از موضوعات اساسی که در سال ۱۴۰۰ به صنعت داخلی ضربه زد، ضعف در زیرساخت‌ها بود؛ به طوری که قطعی برق از اواسط خرداد تا اواسط شهریور ماه تعطیلی پیاپی کارخانجات فولاد سازی را رقم زد؛ کارخانجاتی که نمی توانستند نیروهای خود را تعدیل کنند و در نتیجه زیان زیادی به مجموعه ها وارد شد.
وی اظهار داشت: همچنین در فصل زمستان به دلیل قطعی مقطعی گاز، واحدهای نوردی نیز تعطیل شدند و مجتمع‌های احیاء نیز تا دو ماه به همین دلیل تعطیل بودند؛ بر این اساس پنج ماه از ۱۲ ماه سال را نتوانستیم کار کنیم و خاموشی ها و قطعی ها ۴۰ درصد از توان شرکت ها را گرفت و در شرایطی که با ۶۰ درصد ظرفیت کار می کردند چگونه می توان صحبت از بهبود بهره وری داشت؟
مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان معتقد است دولت باید به بهبود فضای کسب و کار بپردازند و این مهم فقط در موضوع قوانین و رفع مقررات زائد نیست، بلکه در بحث زیرساخت‌ها نیز مطرح است.
وی بیان داشت: سال گذشته دولت اعلام کرد که صنایع می‌توانند به تولید برق بپردازند، این هلدینگ نیز تصمیم گرفت تا به احداث نیروگاه بپردازد، اما حتی نمی دانیم نرخ گاز نیروگاهی چقدر است و این عدم ثبات قوانین در حال ضربه زدن به صنعت است.
بصیری افزود: هنوز نرخ گاز برای ۱۰ هزار مگاوات برقی که قرار بود صنایع تولیدکننده آن باشند از سوی وزارت نفت تعیین نشده است.
وی تصریح‌کرد: صنایع علاقه‌مند به انجام کار و کمک حال دولت بودن هستند، اما عدم شفافیت کافی و وجود قوانین دست و پاگیر به مشکلات دامن زده است.
بصیری گفت: سال گذشته همچنین شاهد رکود شدید صنعت بودیم به ویژه در بخش نوردکاری ضرر و زیان زیادی به واحدها ناشی از رکود صنعت و همچنین قیمت گذاری عجیب در طول زنجیره فولاد وارد شد و چندین مجموعه القایی در سطح کشور تعطیل شدند.
وی ادامه داد: در سال ۹۸ دولت با وضع قانونی به قیمت گذاری در زنجیره فولاد پرداخت، اما سال گذشته این موضوع کاملاً رها شده بود و در این فضا شاهد بودیم به طور ناگهانی در پایان سال عوارض صادراتی جدیدی وضع شد.
مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان گفت: به نظر می رسد سال گذشته شاهد سردرگمی عجیبی بودیم، که این موضوع از تغییر دولت و عدم شفافیت موجود نشات می گرفت.
وی خاطرنشان کرد: در این راستا استفاده از ابزار بورس می‌تواند به بهبود شفافیت بیانجامد، به شرطی که قیمت‌گذاری و همچنین معاملات خارج از بورس (که برخی از آنها توسط شرکت‌های وابسته به دولت یا شرکت‌های شبه دولتی صورت می‌پذیرد) انجام نشود.
به گفته بصیری، سال گذشته همچنین حرکت خوبی در کل زنجیره برای آزادسازی معادن و استفاده از محدوده های معدنی که سالها بود مورد بهره‌برداری قرار نمی‌گرفتند شاهد بودیم، اما به دلیل تغییر دولت این طرح نیز عقیم ماند و متوقف شد.
وی اظهار داشت: تشکیل هلدینگ‌های عام پروژه با ایجاد کنسرسیومی از سوی شرکت‌های بزرگ برای برداشتن گامهای اساسی و همچنین ایجاد شرکت‌های بزرگ مقیاس اتفاق خوبی بود که در بخش صنعت در سال ۱۴۰۰ شاهد آن بودیم، اما هر یک به دلایلی متوقف شد و شاید بتوان گفت تغییر دولت عامل اصلی این توقفات بوده است.
مدیرعامل هلدینگ ماهان همچنین یادآوری کرد: در سال گذشته یک سری مزایده ها در بخش معدن و صنایع معدنی برگزار شد، اما حضور شرکت های شبه دولتی یا نیمه دولتی (که معمولاً بزرگ مقیاس هستند)، اجازه ورود به بخش خصوصی را نمی دادند؛ از جمله این موارد مزایده معدن شیطور قابل ذکر است که در حقیقت به بخش دولتی واگذار شد، همچنین اعداد و ارقامی رد و بدل می‌شود که با هیچ منطقی سازگار نیستند.
وی تاکید کرد: این قبیل موارد اجازه نمی دهد بخش خصوصی بزرگ شود و در نتیجه نمی توان انتظار داشت که وضعیت اقتصادی کشور نیز درست شود.

** لزوم توسعه اکتشافات در کشور
بصیری ادامه‌داد: اتفاق خوب دیگر در سال ۱۴۰۰ این بود که صنایع به تدریج به این نتیجه رسیدند که معدن پاشنه آشیل توسعه این بخش است، در همین راستا توسعه معادن هماتیت و فرآوری هماتیتی در دستور کار قرار گرفت، با این وجود باید امکانات خوبی برای توسعه اکتشافات در کشور در نظر گرفته شود.
وی گفت: در این زمینه پیشنهاد می شود دولت در سال جاری برای حمایت از موضوع اکتشافات، بخشی از مالیات شرکت ها را کاهش بدهد تا شرکت‌ها همان مبالغ را برای توسعه اکتشافات سرمایه‌گذاری کنند؛ این حرکت می‌تواند به انقلابی در موضوع اکتشافات در کشور بیانجامد.
مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان اضافه‌کرد: اتفاق خوب دیگر در سال ۱۴۰۰، توسعه تامین مالی از بازارهای سرمایه بود. این هلدینگ هم توانست به خوبی از این بازار استفاده کرده و به تامین مالی پروژه‌های خود بپردازد.
وی در ادامه با ارائه پیشنهاداتی که می تواند در سال جاری به دولت و صنایع کمک کند، افزود:‌صنایع باید روی موضوع بهره‌وری سرمایه‌گذاری کنند، امروز شاهد قیمت‌های نازل برق و گاز و نیروی انسانی در کشور هستیم که اگر این موارد با قیمت‌های جهانی دیده شود، به طور قطع و یقین بسیاری از شرکت‌های ما ورشکست خواهند شد زیرا روی موضوع بهره‌وری سرمایه‌گذاری نکرده‌اند؛ این در حالی است که دولت دیگر نمی تواند یارانه به برق و گاز بدهد و شرکت ها به ناچار باید روی ارتقای بهره‌وری کار کنند.
بصیری بیان‌داشت: همچنین در موضوع توسعه زیرساخت ها باید بخش خصوصی در کنار دولت به مشارکت بپردازد.
وی یادآور شد: وضع عوارض جدید صادراتی در روزهای پایانی سال گذشته و ابتدای امسال شوکی بزرگ به صنایع بود؛ به طور مثال در حالی روی میلگرد و مقاطع عوارض وضع شده که هنوز بازار داخلی آنها راه نیفتاده یا هنوز موضوع مسکن ملی به مرحله ای نرسیده که سفارش گذاری در خصوص این محصولات داشته باشیم و با این وجود، وضع عوارض روی آنها اتفاقی عجیب تلقی می شود.
مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان تاکید کرد: موضوع آزادسازی معادن از جمله مواردی است که در سال ۱۴۰۱ می‌تواند پیگیری شو،د زیرا معادن زیادی در اختیار بخش خصوصی کوچک وجود دارد که کاری روی آنها انجام نشده و در این زمینه می‌توان مدل های مشارکتی با حضور معادن کوچک مقیاس تعریف کرد.
وی افزود: در موضوع قیمت گذاری ها نیز پیشنهاد می شود که دولتی ها اجازه دهند بخش خصوصی نیز سود کنند که این مهم در نهایت به نفع کشور خواهد بود.

** اقدامات توسعه ای هلدینگ ماهان
بصیری در ادامه اظهار داشت: هلدینگ ماهان بهره برداری از معدن شماره ۵ گل گهر با ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن استخراج سالیانه را در اختیار دارد، همچنین ۲۰ درصد از معدن شماره ۲ گل گهر را در اختیار داشته، صاحب کارخانه آهن اسفنجی ۸۰۰ هزار تنی فولاد بافت است و در مجموعه خود کارخانه نورد و ذوب بناب را نیز مدیریت می‌کند.
وی افزود: این هلدینگ سال گذشته موفق شد ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن استخراج سنگ آهن داشته باشد، کارخانه احیای ۸۰۰ هزار تنی بافت با ظرفیت کامل فعالیت کرد، تولید ۴۵۰ هزار تن نورد در این مجموعه در سال ۱۴۰۰ به ثبت رسید، اما در بخش ذوب به دلیل قطعی برق ۳۵۰ هزار تن از ظرفیت ۵۰۰ هزار تنی آن فعال بوده است.
مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان ادامه‌داد: از آنجا که هلدینگ ماهان نسبت به سایر هلدینگ‌ها نوپا محسوب می شود، پروژه اسفنجی آن تازه سه سال است که به بهره‌برداری کامل رسیده است و از ابتدای سال گذشته مسیر رشد خود را آغاز کرده است.
وی بیان داشت: سال گذشته پروژه‌های خوبی در این هلدینگ آغاز شد و مطالعات آنها به انجام رسید که یکسری از آنها در سال جاری آغاز خواهند شد؛ از جمله در سال ۱۴۰۰ شاهد استارت خوردن پروژه خردایش، پروژه کنسانتره سازی، گندله ۲.۵ میلیون تنی در منطقه‌ای بافت و آهن اسفنجی ۸۰۰ هزار تنی مدول ۲ (با ۵۲ درصد پیشرفت در انتهای سال) و همچنین پروژه اکسیژن پلنت بودیم.
بصیری ادامه‌داد: همچنین اقدامات مطالعاتی فروسیلیس و فرو منگنز به عنوان یکی از نیازهای مجموعه انجام شده و قرارداد آن منعقد شده است، این هلدینگ توسعه ۲ برابر ظرفیت ذوب را در برنامه دارد و استارت کار زده شده است، همچنین طرح تولید میلگرد کلاف که مورد نیاز کشور است استارت خورده است.
وی اضافه‌کرد: اقدام اساسی دیگر این هلدینگ ورود به زنجیره سایر محصولات است، از جمله در حوزه مس کنسانتره ۱۰ هزار تنی مس با مشارکت قرارگاه خاتم الانبیا استارت زده خواهد شد، همچنین در حوزه سرب و روی معدن کوبنار خریداری شده و در سال جاری به تکمیل اکتشافات و فرآوری آن خواهیم پرداخت.
مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان خاطرنشان‌کرد: ‌سال گذشته یک نیروگاه خورشیدی در این مجموعه به بهره‌برداری رسید و امسال در مقوله نیروگاه های کوچک مقیاس در بافت به شرط مشخص شدن وضعیت قیمت گاز اقدام خواهیم کرد.
وی اظهار داشت: علاوه بر همه اینها، هلدینگ ماهان از شرکت‌های پشتیبان برخوردار است، به‌طوری که شرکت های حمل و نقل جدیدی در این مجموعه فعال شده، همچنین شرکت های بازرگانی، شرکت‌های تخصصی در حوزه انرژی (که به دنبال ایجاد موضوع ایزو ۵۰۰۰۱ در مقوله ممیزی انرژی به منظور استفاده حداکثری از منابع هستیم)، و در حوزه توسعه پایدار نیز به مقوله های آب، محیط زیست و غیره توجه ویژه داریم.
بصیری گفت: همچنین این هلدینگ در حوزه پتروشیمی کار را استارت زده و پروژه اسید استیک را تعریف کرده است.

** تحقق شعار سال
وی با اشاره به شعار امسال و تاکید بر موضوع دانش بنیان ها، افزود: از سال گذشته ایجاد مرکز نوآوری در این مجموعه استارت زده و مطالعات اولیه آن آغاز شد؛ در این راستا حمایت از پایان نامه ها و پروژه ها و تحقیقات دانشجویی در سال جدید اجرایی می‌شود و از ایده های نو در این حوزه حمایت خواهیم کرد.
مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان خاطرنشان‌کرد: پروژه ۱.۵ میلیون تنی اسلب و نورد گرم در استان هرمزگان و مجاورت خلیج فارس در دستور کار است، همچنین با توجه به اشباع شدن کشور از ورق های عادی در نظر داریم تا روی ورق های خاص کار کنیم؛ در همین پیوند در فراخوان جلب سرمایه گذار اسفندقه شرکت کردیم و در نظر داریم سالیانه ۲۰ هزار تن فرو کروم تولید کنیم تا در تولید محصولات کیفی بتوانیم از آنها استفاده کنیم.
وی گفت: با توجه به اینکه عمده فولاد کشورمان از آهن اسفنجی تولید می‌شود که کیفیت نازل تری نسبت به تولید فولاد از قراضه دارد، استفاده از این منابع خدادادی برای تولید فولاد عادی به معنای هدر دادن منابع است.
پایان خبر/////