احیاء و فعالسازی معادن با رویکرد خودکفایی در تامین مواد اولیه

گفت و گو با وحید سـیدعلی

مدیرعامل شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان

۱) اهمیت تامین مواد اولیه برای یک واحد فولاد سازی را چطور ارزیابی می کنید؟زنجیره فولاد کشور امروز با چه چالشهایی در خصوص تامین مواد اولیه و توسعه حلقه های بالادستی مواجه است؟

تامین مواد اولیه برای تولیدکنندگان بسیار حائز اهمیت است و در واقع تامین مواد اولیه، لازمه تداوم تولید میباشد. چنانچه تولیدکنندگان چشم‌انداز روشنی از وضعیت تامین مواد اولیه موردنیاز خود داشته باشند، به‌طورقطع برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای تولید خواهند داشت. یکی از مهمترین چالش‌های اصلی امروز کارخانجات فولادی، تامین سنگ‌آهن خواهد بود و با توجه به این شرایط بدون شک تمام کارخانه‌های فولادسازی در زنجیره فولاد با مشکل روبه‌رو خواهند شد. بسیاری از واحدهای سنگ‌آهنی طی سال‌های گذشته، خود به سمت تکمیل زنجیره و فولادسازی پیش رفته‌اند و این موضوع در عمل سبب شده است که این واحدها سنگ‌آهن را در داخل مجموعه خود مصرف کرده و دیگر فروشنده سنگ‌ و کنسانتره آهن نخواهند بود. این موضوع یکی از چالش‌های اصلی در زنجیره فولاد برای تامین سنگ‌آهن خواهد شد. قوانین و مقررات گمرکی نیز به ‌عنوان یکی از چالش‌های صنعت فولاد در شرایط کنونی کشور است، زیرا هم‌اکنون این موانع در حوزه تامین قطعات و تجهیزات یدکی وارداتی پیش پای تولیدکنندگان قرار گرفته است. درمجموع تامین مواد اولیه به دلیل سیاست‌گذاری دولتی، فولادسازان را با مشکل مواجه کرده و تعادل میان تامین مواد اولیه و تولید در سال‌های اخیر به‌هم‌ خورده و تاثیر خود را در زنجیره تامین گذاشته است.
مساله تامین مواد اولیه و زیر ساخت‌های مورد نیاز صنعت فولاد، مشکل ملی با ابعاد اقتصادی و اجتماعی و امنیتی است و باید با نگاه ملی مورد توجه و تصمیم‌گیری واقع شود.

۲) چه رویکردهایی را برای بهبود شرایط کنونی و حل معضل مواد اولیه زنجیره فولاد مثمر ثمر میدانید؟

در مواجهه با چالش تامین مواد اولیه فرصت‌های خوبی به‌وجود آمده است. توسعه فناوری‌ها در حوزه معدن و صنایع معدنی در دنیای امروز می‌توانند با بهبود روش‌ها و زیرساخت‌ها به بهبود مشکلات زنجیره تولید در کشور کمک کنند. ضمنا کشور از مقدار قابل توجهی منابع و ذخایر سنگ آهن برخورد دار است که برای به‌کارگیری و مصرف اقتصادی آن در زنجیره ارزش فولاد، باید توان فنی وتکنولوژی خود را در حوزه‌های اکتشاف و استخراج و بهره‌برداری از این ذخایر و فراوری آن‌ها به‌ کار برد. در واقع تمرکز بر اکتشاف و سرمایه گذاری مضاعف در این بخش می‌تواند پیشران صنعت برای دستیابی به تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در افق ۱۴۰۴ باشد.

۳) شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان با چه اهداف و سیاستهایی بنیانگذاری و تاسیس شد ؟ ماموریت این شرکت چیست؟

برای پاسخ به این موضوع نیاز است که کمی دقیق تر به زنجیره تولید فولاد خوزستان نگاه کنیم. شرکت فولاد خوزستان به عنوان یکی از بزرگ‌ترین واحدهای فعال در عرصه صنعت فولاد کشور، در سال‌های اخیر با تمرکز بر تداوم تولید و حفظ سهم از بازار، توانسته است با برنامه‌ریزی مناسب و همکاری با تامین‌کنندگان مواد اولیه، مانع از آن شود که چالش مواد اولیه صنعت فولاد خدشه‌ای به روند رو به رشد تولیدات این شرکت وارد آورد. همچنین با اتخاذ سیاست‌هایی در زمینه بومی‌سازی و توانمندسازی داخلی، نیاز خود به واردات قطعات یدکی موردنیاز را به حداقل رسانده است. اساسا مهم‌ترین اصل برای واحدهای تولیدی صنعت فولاد، تامین مواد اولیه است. با توجه به نیاز شرکت فولاد خوزستان مانند سایر شرکتهای فولادی به تامین به موقع مواد اولیه و همچنین عدم توازن عرضه و تقاضا در کشور و در نظر گرفتن این موضوع که در حوزه اکتشاف، اقدامات بهینه و به صرفه تری می‌توان اجرا کرد، جهت رفع چالش تامین پایدار مواد اولیه و با رویکرد اکتشاف، استخراج، بهرهبرداری و بازرگانی پس از بررسی و آسیب‌شناسیها، تاسیس شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان در دستور کار قرار گرفت که پس از مطالعات اولیه و امکان سنجی وضعیت معادن موجود در سطح کشور، تاسیس شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان عملیاتی گردید .
ماموریت اصلی شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان: شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان ارائه دهنده کلیه خدمات اکتشاف، استخراج، فرآوری، بهرهبرداری و بازرگانی در حوزه صنعت و معدن کشور با اولویت تامین نیازهای گروه فولاد خوزستان است.

۴) این شرکت از زمان تاسیس تا کنون چه اقداماتی در دستور کار قرار داده است؟

پس از تاسیس شرکت، بررسیها و شناسایی معادن در دستور کار قرار گرفت و خوشبختانه اقدامات موثری در این راستا انجام پذیرفت و مذاکراتی با چندین معدن انجام شده است. یکی از مهمترین اقدامات شرکت، توسعه معادن کوچک ‌مقیاس است که امیدواریم در میان مدت شاهد نتایج مطلوب این برنامه باشیم.

۵) اقدامات یاد شده چه تاثیری را در فرآیند و نحوه تامین مواد اولیه شرکت فولاد خوزستان داشته است؟

تامین پایدار مواد اولیه و ماهیت کار و زمانبر بودن شناسایی، تامین و استقرار فناوری‌های جدید معدن‌کاری اساسا نیازمند یک دوره گذار بوده و همچنین خودکفایی تولیدکنندگان فولاد در تامین مواد اولیه مورد نیاز بطور قطع نیازمند حمایت جدی دولت و همکاری بخش‌های تعاونی و خصوصی است.
به طور قطع تامین به موقع مواد اولیه تاثیر بسزایی در زنجیره تولید خواهد داشت. شرکت توسعه معادن نیز با این رویکرد توانسته بازوی کمکی گروه فولاد خوزستان باشد و تا حدودی دغدغه تامین کنسانتره را برطرف ساخته است.

۶) چه چشم اندازی را برای این شرکت ، همزمان با روند توسعه فولاد خوزستان متصور هستید؟

چه برنامههایی برای سالهای آینده توسط شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان انجام شده است؟
انتظار میرود شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان در سالهای آتی شرکتی پیشرو با بالاترین توانائی در ارائه خدمات با کیفیت صنعتی و معدنی مصرفی باشد و با اهداف کلان و برنامه هایی همچون بازاریابی و فروش محصولات معدنی در کشور و راهاندازی معادن کوچک ( ذخائر پنهان) و همچنین خرید سهام و مشارکت در پروژههای شرکتهای بزرگ معدنی بتواند کمک شایانی به صنعت فولاد کشور و منطقه نماید.
همچنین توسعه معادن کوچک ‌مقیاس نیز جزء برنامههای محوری شرکت توسعه معادن میباشد. در زمینه اکتشافات نیز قصد داریم که در پهنه‌های بزرگ معدنی در قالب کنسرسیوم‌های فولادی حضور داشته باشیم تا با توجه به ظرفیت واحد، سنگ‌آهن مورد نیاز را تامین نماییم.