عضو هیئت مدیره شرکت کان ایران: دولت باید بطور جدی در عناصر نادر خاکی ورود کند/در اختیار نداشتن دانش فنی و فرآوری، مشکل اصلی

عضو هیات مدیره و مدیر اکتشاف شرکت مهندسین مشاور کان ایران، مشکل اصلی کشورمان در توسعه نیافتن کافی فلزات آهنی و عناصر نادر خاکی را در اختیار نداشتن دانش فنی آنها بخصوص در بحث فرآوری برشمرد و گفت: در این زمینه ها دولت باید پیشقدم شود تا با پذیرش ریسک های لازم، بخش خصوصی نیز راغب به سرمایه گذاری شود.

“احسان حاج ملاعلی” امروز (شنبه) در گفت وگو با خبرنگار سایت خبری تحلیلی معدن ۲۴ افزود: نیم تا یک درصد از مجموع عناصر نادر خاکی در بسیاری از کانسارهای آهن کشور وجود دارد، اما به دلیل خلا در فرآوری، روی آنها کمتر کار شده است.

وی گفت: در گروه پلاتین که عناصری مهم هستند نیز در ایران کمتر به آنها توجه شده، در حالی که در کمربندهای خواجه جمالی، سبزوار، فاریاب اسفندقی و غیره وجود دارد، اما کمتر آنالیز شده و به آنها پرداخته شده است، همچنین فلزاتی وجود دارد که اصلا به آنها نپرداخته ایم.

حاج ملاعلی اظهارداشت: یک سری فلزات مثل اسکاندیوم، وانادیوم، تیتانیوم، کبالت و نیکل که همراه با آهن و مس وجود دارد و ذخایر آنها در کشور موجود است و در بسیاری نقاط اکتشاف شده، اما کمتر در موضوعات فرآوری، کارخانجات و استحصال آنها کار شده است.

وی بیان داشت: در کشورمان فقط به آهن، مس، روی و تا حدودی طلا و نقره پرداخته شده و یک سری فلزات جدول مندلیف که اکتشاف شده و تیپ های مختلف آنها نیز موجود است، در مرحله بعدی مطالعات آنها عقیم مانده و جلو نرفته است.

مدیر اکتشاف شرکت مهندسین مشاور کان ایران خاطرنشان کرد: علت اصلی در اختیار نداشتن فناوری و کار نکردن روی فراوری آنهاست.

وی ادامه داد: در منطقه چیدر یا خونگاه در محدوه زاگرس، ذخایر کبالت همراه با آهن یا مس وجود دارد، اما چون خروجی نداشته روی فرآوری آنها خیلی کار نکرده‌ایم.

حاج ملاعلی اضافه کرد: تیتانیوم عنصر دیگری است که در بسیاری از کمربندها به اشکال مختلف وجود دارد، حتی در کهنوج روی فرآوری آن کارهایی انجام شده، اما ادامه نیافته است.

وی خاطرنشان کرد: واقعیت این است که در بحث فرآوری ضعیف بودیم، خروجی نداشته و مدیران نیز کمتر به اکتشاف آنها پرداخته اند، در حالی که ذخیره به اندازه کافی از فلزاتی که روی آنها اصلاً کار نشده وجود دارد.

این فعال اکتشافات معدنی اظهار داشت: تا دولت وارد عناصری همچون کبالت، نیکل، تیتانیوم، پلاتین و املاح تبخیری (که مساحت زیادی از ایران مرکزی را به خود اختصاص داده) نشود، بخش خصوصی قوت قلب نخواهد گرفت.

وی گفت: در این زمینه استثنائاً تا حدودی در پتاسیم موفق بودیم، اما در لیتیم، بور و بقیه نمک‌هایی که همراه با پتاسیم هست، از خورهای منطقه چابهار گرفته تا همه خورهای سیستان و بلوچستان، شرق ایران، مرکز ایران تا کویر حاج علیقلی در سمنان، با وجود اینکه ذخایر ارزشمندی هم وجود دارد، اما کمتر کار شده است.

حاج ملاعلی تاکید کرد: اگر دولت به این زمینه‌ها کار کند، بخش خصوصی نیز در کنار دولت به اکتشاف خواهد پرداخت و می تواند مثل آهن، مس، سرب و روی که در سال‌های گذشته در آنها پیشرفت های زیادی داشتیم و اکتشافات خوبی بوده و بخش خصوصی آمده در تولید آنها کارکرده، موفق شویم.

وی گفت: اینها الگوهای هست که از ۵۰ سال پیش به شکل سیستماتیک دانش آنها آورده شده، کار شده، کارشناسان نیز دانش آنها را کسب کرده اند، آنگاه بخش خصوصی هم در ذخایر کوچکتر و بعضاً در ذخایر بزرگتر آنها وارد کار شده است.

مدیر اکتشاف شرکت مهندسین مشاور کان ایران افزود: اگر دولت روی سایر عناصر جدول مندلیف که اکتشاف شده، کار نکند و به صورت سیستماتیک و دانشگاهی وارد نشود، به دلیل اینکه دانش آن هم به خصوص در بحث فرآوری در ایران وجود ندارد، لذا بخش خصوصی ریسک نمی کند.

وی تاکید کرد: دولت باید تحقیقاتش را در این زمینه ها کامل کند، زیرا معادن بزرگ در ایران در دست دولت است، همچنین همه امکانات و منابع، بودجه و کارشناسان در اختیار دولت است و دولت باید سرمایه‌گذاری را تکمیل کند و به جایی برساند.

حاج ملاعلی گفت: بطور مثال در املاک تبخیری، تیتانیوم و … ، وقتی بخش خصوصی ریسک دولتی را شاهد بوده و دیده که به جاهایی هم رسیده است، وارد عمل می‌شود.

وی بیان داشت: در ایران بخش خصوصی قوی نداریم، بنابراین تا زمانی که بخش خصوصی از یک سرمایه گذاری مطمئن نباشد جلو نمی‌آید.

عضو هیات مدیره شرکت مهندسین مشاور کان ایران خاطر نشان کرد: سرمایه‌گذاری اکتشافی و فرآوری همواره با ریسک های زیادی همراه است و به‌خصوص در بخش معدن این ریسک‌ها چند برابر نیز می شود و سبب می شود تا بخش خصوصی قوت قبی لازم را برای کار کردن روی این عناصر نداشته باشد.

وی ادامه داد: امروز اگر کسی بخواهد در عنصری نظیر نیکل سرمایه‌گذاری کند، با اینکه می دانیم ذخایری وجود داشته و قابلیت لازم وجود دارد، اما اینکه بدانیم به تولید اقتصادی خواهد رسید یا خیر نیازمند اطلاعات، مطالعات و سرمایه‌گذاری‌های بیشتر، نمونه گیری های در حجم‌های بالاتر و دعوت کردن از چندین شرکت بزرگ و متخصص در بحث های سوخت و گداخت است، اما اینها را ما در ایران نداریم که سبب می شود حلقه کار کامل نشود.

** تیتانیوم، عنصر هزاره سوم و لزوم سرمایه گذاری در آن
حاج ملاعلی بیان داشت: با وجود مطالب یاد شده، انجام سرمایه‌گذاری در عناصری که اکتشاف شده مثل تیتانیوم که معروف به عنصر هزاره سوم است، باید در اولویت قرار بگیرد.

وی توضیح داد: در سال‌های آینده بسیاری از خودروها برای برقی شدن نیازمند بدنه‌ای از جنس تیتانیوم هستند و حتی ممکن است تا ۱۰ سال دیگر خودروهای بنزینی و سوخت‌فسیلی دیگر پلاک نشوند.

مدیر اکتشاف شرکت مهندسین مشاور کان ایران افزود: میلیون ها تن ذخایر تیتانیوم ۱۰۰ درصد اثبات شده در کشور وجود دارد که محدوده کهنوج با تنها چهار کیلومتر مربع وسعت، تنها یک نمونه کوچک از آن است.

وی تاکید کرد: باید در عناصری همچون تیتانیوم و املاح تبخیری که میلیون‌ها تن ذخایر اثبات شده آنها در کشور وجود دارد، کار کنیم وگرنه در آینده با مشکل مواجه می شویم، زیرا اینها فلزاتی هستند که دانش صنعتی در آینده به سمت آنها شیفت پیدا می‌کند و حتی گفته می شود پل های هوایی در آینده با تیتانیوم ساخته می شوند.

پایان خبر/