همان‌طور که می‌دانید انواع روش‌های حفاری معادن بر مبنای شرایط آن‌ها تعیین می‌شوند. ما در این صفحه به بررسی انواع روش‌های حفاری معادن و معرفی تجهیزات مورد لزوم و کاربردی در هریک از این روش‌ها خواهیم پرداخت. پس از شما همراهان همیشگی ماناماین می‌خواهیم که تا پایان مطلب با ما همراه باشید.

حفاری معدن

حفاری معدن یکی از مهم‌ترین فعالیت‌هایی است که در صنعت معدن انجام می‌شود. این فعالیت شامل استخراج مواد معدنی از زیر زمین یا سطح زمین است و به منظور بهره‌برداری از منابع معدنی در بسیاری از کشورها انجام می‌شود. انواع مختلفی از مواد معدنی از جمله طلا، نقره، مس، سرب، روی، آلومینیوم، آهن و سنگ‌های قیمتی مانند الماس و زمرد در معادن استخراج می‌شوند.

فعالین حوزه معدن می‌توانند برای دریافت خدمات فنی مهندسی معدنی با مجرب‌ترین کارشناسان مانا ماین با شماره 09137709727 در ارتباط باشید. 

 

حفاری معدن

حفاری معدن یک فرایند بسیار پیچیده است که به وسیله ابزارهای خاص و مهندسی دقیق انجام می‌شود. این فرایند شامل حفاری سوراخ‌های عمیق در زمین، استخراج مواد معدنی از زمین، بارگیری و حمل مواد معدنی به سایر قسمت‌های معدن و فرآوری آن‌ها برای استفاده‌های مختلف است.

به دلیل اهمیت اقتصادی و تجاری حفاری معدن، محققان و مهندسان سعی در بهینه‌سازی فرایند حفاری و افزایش بهره‌وری در صنعت معدن دارند. بهبود روش‌های حفاری، افزایش دقت و کیفیت مواد معدنی استخراج شده، افزایش سرعت و بهره‌وری در حفاری و کاهش هزینه‌ها از جمله موضوعاتی هستند که در این صنعت باید در نظر قرار گرفته‌ شود.

روش‌های مختلف حفاری معادن

حفاری معدن

 

حفاری معادن براساس نوع پروژه‌ها (مطالعاتی، تحقیقاتی و یا صرفا بهره برداری تجاری) و همچنین امکانات و تجهیزات موجود، شامل روش‌های بسیار متنوع و گسترده‌ای خواهد بود. در اینجا لازم است قبل از بیان انواع روش‌های حفاری معادن، به صورت کلی در رابطه با برخی از روش‌های حفاری سخن بگوییم.

مطالعه کنید: مراحل اکتشاف معدن

حفر چاه، چاله یا چاهک، گمانه و ترانشه از جمله روش‌های حفاری می‌باشند. همان‌طور که می‌دانید روش‌های حفر چاه، چاله و یا چاهک از جمله روش‌های قدیمی و سنتی حفاری بوده و بدون به‌کار‌گیری تجهیزات و ادوات خاصی توسط نیروی انسانی تقریبا ماهر و به صورت صد در صد دستی انجام می‌شود. اما در روش ترانشه، با استفاده از یک‌دستگاه بیل مکانیکی می‌توان به انجام حفاری تا عمق نهایتا 5 متر و عرض تقریبی 60 تا 100سانتی‌متری در سطح زمین پرداخت. لازم به‌ذکر است که این روش صرفا برای انجام پروژه‌های مربوط به کانال‌های آب‌رسانی و آبیاری مناسب بوده و در سایر روش‌های حفاری کاربرد چندانی ندارد.

روش گمانه دارای کاربرد‌های زیادی در صنعت از جمله در حفاری معادن است و از مهم‌ترین و پرکاربرد‌ترین روش‌های حفاری می‌باشد. که خود شامل حفاری دورانی، چکشی، مته‌ای یا اوگری، شستشویی، یا چرخشی و ضربه‌ای می‌باشد. ما در ادامه به بررسی هر یک از روش‌ها مذکور خواهیم پرداخت. و سپس در خصوص  تجهیزات و دستگاه‌های مناسب جهت انجام حفاری در هر یک از این روش‌ها مطالب مفیدی را برای شما همراهان گرامی بیان می‌کنیم.

مطلب بعدی: معادن سنگ آهن ایران

حفاری ضربه ای

حفاری ضربه‌ای یا Percussive Drilling به منظور حفر چاه آب مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، یک مته سنگین از سطح زمین بلند شده و به صورت عمودی روی زمین انداخته می‌شود و به این ترتیب سنگ‌ها را خرد می‌کند. در حین عملیات حفاری، برای جلوگیری از ریزش، عملیات لوله‌گذاری در زمین انجام می‌شود.

در فرایند حفاری ضربه‌ای، با قطع متناوب عملیات حفر، مواد استخراج شده توسط گل کش بیرون آورده شده و با بسته شدن دریچه آن، مواد حاصل از حفاری به سطح زمین تخلیه می شوند.

حفاری چکشی نوع پیشرفته‌تر روش ضربه‌ای است. روش ضربه‌ای، روشی کند وطاقت فرسا است؛ اما روش حفاری چکشی سریع‌تر بوده و با بهره گیری از یک مته چکشی، فرایند حفاری را سریع‌تر می‌کند. این روش در بقیه موارد هیچ تفاوتی با روش ضربه ای نداشته و کاملا شبیه به آن می باشد و به دوشکل حفاری داخل چال و خارج چال انجام می پذیرد.

مغزه گیری

مغزه گیری یا هسته گیری یا همان کرگیری، نوعی نمونه برداریست که با کمک دستگاه‌های چرخشی، نمونه‌هایی استوانه‌ای شکل در ابعاد مختلف تهیه می‌شود و در جعبه‌های مخصوص به محل آزمایش برده می‌شوند. 

مته هایی که در روش مغزه گیری مورد استفاده قرار می گیرند، سنگ را به صورت گرد برش می‌دهند. نمونه‌های به دست آمده از این روش، سیلندری شکل هستند و مغزه یا کر نامیده می‌شوند.

مطلب بعدی: سنگ آهن و انواع آن

حفاری چرخشی

 روش حفاری چرخشی یا مته دورانی از سرعت نسبتا بالایی برخوردار است. در این روش از تعدادی لوله‌های توخالی که عمدتا از جنس فولاد وآلومینیوم هستند، استفاده می‌شود. با اتصال مته به انتهای این لوله‌ها، گشتاور و نیروی موتور به مته منتقل شده و باعث حرکت آن می‌شود. حرکت مته، باعث شکستن سنگ می شود. در این روش، برای خارج کردن مواد خرد شده به گل حفاری نیاز داریم.

حفاری چرخشی در اعماق بسیار زیاد نیز استفاده می‌شود. امکان حفر چاه قائم بدون انحراف در آن و همچنین سرعت بالای حفاری از مزایای این روش محسوب می شود و از محدودیت های آن می توان به هزینه نسبتا بالای تجهیزات، مشکلات حمل ونقل تجهیزات به خصوص در مناطق صعب العبور وهمچنین استفاده از گل حفاری اشاره کرد.

حفاری سوراخ عمیق:

در این روش، از یک دستگاه حفاری بزرگ استفاده می‌شود که با توجه به نوع زمین و معدن، از بورینگ‌ها، تیغه‌های برشی، و لوله‌های فولادی استفاده می‌کند. در ابتدا، با استفاده از تیغه‌های برشی سطح زمین بریده می‌شود و سپس با استفاده از بورینگ، سوراخ‌هایی به عمق زمین حفر می‌شوند. این روش برای حفاری معادنی که در عمق زیادی قرار دارند مانند معدن طلا، نقره، مس و غیره استفاده می‌شود.

حفاری شناور

در این روش تجهیزات حفاری روی آب قرار می‌گیرند و با استفاده از تجهیزات مخصوصی که به اعماق دریا ها و اقیانوس ها فرستاده می‌شود عملیات حفاری در زیر آب صورت می‌گیرد، این روش مناسب استخراج نفت و گاز طبیعی است.

حفاری معدن

حفاری خندقی

در این روش، با استفاده از دستگاه حفاری خندقی، زمین در عمق کم حفر می‌شود. این روش برای حفاری معادن مس، آهن، کروم و غیره استفاده می‌شود.

حفاری سطحی

در این روش، برای حفر سوراخ‌های کوچک و با عمق کم، از دستگاه‌های حفاری کوچک‌تر و مخصوص استفاده می‌شود. این روش برای استخراج منابع مانند زغال سنگ و معادن سطحی مانند آهن، مس، نیکل و غیره استفاده می‌شود.

عملیات مغزه گیری

جهت مطالعه و انجام تحقیقات مربوطه بر روی نمونه‌های استخراج شده و همچنین انجام پروژه‌های اکتشافی از عملیات مغزه‌گیری، کرگیری و یا هسته‌گیری استفاده می‌شود. این عملیات در واقع از انواع  نمونه‌برداری می‌باشد که در انجام آن از ماشین‌های چرخشی استفاده می‌شود و با کمک آنها نمونه‌هایی به شکل استوانه و در اندازه‌های گوناگون تهیه می‌شود.

باید بدانید که این روش مناسب برای مناطق کم‌عمق بوده و برای انجام عملیات مذکور در مناطقی با عمق بیشتر می‌توانید از روش نمونه‌برداری پودری استفاده نمایید. به این شکل که در آن چکش هوا به کمک هوا حرکت متناوبِ رفت و برگشت را انجام داده و کمپرسور دستگاه قطعه را در برابر مته خشک می‌نماید.

نمونه‌های گردآوری شده از این روش اصطلاحا سیلندری شکل بوده و به آنها مغزه یا کر گفته می‌شود . مته‌های مورد استفاده قرار گرفته در روش مغزه‌گیری، دارای دهانه باز بوده و سنگ‌ها را به شکل گرد برش می‌دهند.

از جمله اهداف مغزه‌گیری می‌توان به ‌آگاهی یافتن از میزان بهره‌دهی مخزن، تراوایی سنگ مخزن، در اختیار داشتن اطلاعات مهم مخزن از قبیل میزان نفوذپذیری، پی بردن به شکستگی‌های طبیعی، تخلخل و تجزیه و تحلیل سنگ مخزن و اکتشافات مربوط به آثار حوزه‌های نفت وگاز اشاره نمود.

مطلب پیشنهادی: فرآوری مواد معدنی چگونه انجام می‌گیرد؟

روش حفاری کوپراد

بهترین روش حفاری معدن را می‌توان روش حفاری کوپراد دانست. خرید دستگاه‌های این روش ممکن است در ابتدا کمی گران‌تر از سایر روش‌ها باشند اما ارزش آن هزینه را خواهند داشت زیرا علاوه بر طول عمر بالا، سرعت حفاری را افزایش داده و کمترین میزان انحراف را خواهند داشت. در داخل دستگاه‌های مبتنی بر روی حفاری کوپراد، یک استرینگ و راد مرکزی وجود دارد که وظیفه این دو کنترل میزان انحراف و سرعت حفاری است. این روش تمام مزایای روش حفاری چکش داخل چال و چکش خارج چال را در خود جای داده است و قدرت نفوذ بالای آن به مهندسین اجازه می‌دهد برای هر نوع سنگی از آن استفاده کنند.

حفاری مته بادی

این روش بیشتر برای دوغاب زنی مناسب است. در این روش می‌توان چال‌هایی با عمق کم ایجاد کرد و مزیت بزرگ آن، قدرت نقوذ فوق العاده در انواع سنگ‌ها است. این روش برای سنگ‌های نرم مناسب نیست زیرا در صورت استفاده، احتمال گیر افتادن مته در داخل آن سنگ‌ها وجود دارد.

تجهیزات حفاری معدن

مطلب پربازدید: معادن طلای ایران

تجهیزات و دستگاه های حفاری معدن

 

تجهیزات حفاری معدن شامل دستگاه‌ها و تجهیزات مختلفی هستند که برای حفاری و استخراج مواد معدنی از زمین استفاده می‌شوند. برخی از اصلی‌ترین تجهیزات حفاری معدن عبارتند از:

دستگاه حفاری دریل واگن

یک نوع دستگاه حفاری ضربه‌ای است که پاورهدها از طریق واگن به دکل نصب شده و بر روی دکل بالا و پایین می‌شود. این مدل دستگاه برای تسریع در اجرای پروژه های حفاری و انجام چال زنی انبوه مناسب است.

این دستگاه برای عملیات حفر گمانه در معادن، راه‌سازی، تونلینگ، ژئوترمال، سدسازی و … استفاده می‌شود. دستگاه دریل واگن در 2 مدل هیدرولیک دیزلی و هیدرولیک برقی طراحی و تولید می‌شود.

دستگاه حفاری راسول

این دستگاه به منظور حفاری‌های عمودی و افقی استفاده می‌شود و قابلیت نصب رادهای حفاری مختلف و انواع چکش‌های حفاری را دارد. به کمک این دستگاه می‌توان تا عمق 20 متری حفاری انجام داد و همچنین امکان حفاری از قطر 76 میلی متر تا 6 اینچ وجود دارد. دستگاه حفاری راسول نسبتا کوچک وسبک است و همین امر موجب شده تا در انواع عملیات حفاری مورد استفاده قرار گیرد.

دستگاه حفاری سبک ارس

دستگاه حفاری سبک ارس به منظور حفاری پودری و چال زنی عمودی استفاده می‌شود. این دستگاه در کمترین زمان مونتاژ می‌شود و دارای راندمان بالا، قابلیت تنظیم انواع ولتاژهای خروجی و سهولت در استفاده می‌باشد. به کمک این دستگاه می‌توان عملیات حفاری را تا عمق 40 متر انجام داد.

دستگاه حفاری کرگیری

دستگاه کرگیری برای نمونه برداری از لایه‌های زیر سطحی زمین استفاده می‌شود. نمونه‌هایی که با دستگاه کرگیری به دست می‌آیند به دو صورت پودری یا میله‌ای هستند. دستگاه کرگیری که عملیات نمونه گیری میله ای را انجام میدهد به دو روش نمونه گیری متریک و نمونه گیری وایرلاین عمل می‌کند.

بور:

 این دستگاه برای حفاری سوراخ‌های کوچک و با قطر کمتر از دستگاه حفاری معمولی استفاده می‌شود.

 افرادی که به عنوان کارگران در معادن مشغول به کار هستند، برای استفاده از دستگاه‌ها و تجهیزات مختلفی که در حفاری معدن استفاده می‌شوند، نیاز به آموزش و آشنایی کامل با آن‌ها دارند.

به طور کلی، تجهیزات حفاری معدن بستگی به نوع معدن و شرایط محیطی موجود در معدن دارند و هر معدنی ممکن است نیاز به تجهیزات و دستگاه‌های مختلفی داشته باشد.

کلام پایانی

ما در مطالب این صفحه به بررسی انواع روش‌های حفاری معادن و معرفی تجهیزات مورد لزوم و کاربردی در هریک از این روش‌ها پرداخته و امیدواریم که این مطالب برای شما کارآمد بوده و اطلاعات کافی را دریافت کرده باشید و در مطالب بعدی همراه ما باشید.