بازار کرومیت گرم‌تر می‌شود؟

کرومیت در بازار داخلی و جهانی از جایگاه به نسبت مناسبی برخوردار است اما نوسان قیمتی که در بازار کرومیت رخ می‌دهد از یکسو می‌تواند به نفع تولیدکنندگان داخلی کشور باشد و از طرف دیگر با کاهش قیمت، ادامه کار را برای معادن کوچک‌مقیاس که تنها منبع درآمدشان از طریق صادرات کرومیت به دیگر کشورها بوده، متوقف کند.

اما نکته مهم این است که ایجاد واحد فروکروم برای بالا بردن ارزش افزوده این ماده از نیازهای مهم و اساسی این بخش است. امروزه بخش عمده‌ای از کرومیت ایران خام صادر می‌شود و ما را از ارزش افزوده بالای این محصول محروم می‌کند.

نوسان نرخ کرومیت
کرومیت یکی از مواد معدنی پرکاربرد در صنایع فلزی بوده و این درحالی است که فعالان بخش معدن در استان‌های مختلف ایران روی ظرفیت‌های معدنی این ماده معدنی در حال سرمایه‌گذاری هستند. در این میان معادن کرومیت موجود در جنوب کشور همچون استان هرمزگان (فاریاب و اسفندقه) و معادن کرومیت در جنوب استان کرمان و در جغتای سبزوار از مناطق پرظرفیت کرومیت کشور هستند. بیشترین مصرف این ماده معدنی در صنایع فولادسازی است زیرا این کانی به دلیل بالا بودن مقاومتش در برابر حرارت و همچنین استحکام بالا برای ساخت فولاد مناسب است.درباره تاثیر حاصل از بازار کرومیت بر اقتصاد کشور عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس به صمت گفت: در چند ماه گذشته نرخ کرومیت در بازار جهانی کاهش یافته و به طور تقریبی به نصف رسیده است. محمدحسین بصیری با بیان این مطلب در ادامه افزود: تعیین‌کننده نرخ کرومیت در بازار جهانی، کشور چین است. مصرف‌کننده و خریدار عمده کرومیت ایران نیز این کشور است. اینکه گفته می‌شود در هفته گذشته ۱۰دلار نرخ این ماده افزایش یافته (در مقابل کاهش نرخ آن در چند ماه گذشته) می‌تواند باعث دلگرم شدن تولیدکنندگان این ماده معدنی در کشور شود. به گفته این کارشناس اقتصادی کرومیتی که اکنون از ایران صادر می‌شود هیچگونه عملیات فرآوری انجام نمی‌شود و به شکل خام به دیگر کشورها از جمله چین فروخته می‌شود. درحال‌حاضر تنها یک کارخانه فروکروم جغتای در منطقه سبزوار فعال است که به دلیل بالا بودن هزینه‌های حمل‌ونقل و نداشتن توجیه اقتصادی برای دارندگان این ماده معدنی، امکان انتقال تمام کرومیت‌های موجود در کشور برای فرآوری به این کارخانه وجود ندارد. بصیری ادامه داد: عمده ذخایر کرومیت ایران در منطقه فاریاب و اسفندقه قرار دارد و خام صادر می‌شود. این در حالی است که ما در کنار ذخایر کرومیت، فناوری مورد نیاز برای بالا بردن ارزش افزوده این ماده معدنی را نداریم و همین موضوع یکی از دلایلی است که سبب شده کرومیت صادراتی ایران خام باشد. به همین دلیل نیاز است در استان هرمزگان کارخانه فروکروم احداث شود تا ارزش‌افزوده حاصل از این ماده معدنی از آن ایران شود.عضو کمیته معدن سازمان ملل در ادامه صحبت‌هایش به تاثیر چین بر نرخ کرومیت ایران اشاره کرد و گفت: چین تعیین‌کننده نرخ کرومیت ایران است، با نرخ کرومیت ایران به نوعی بازی می‌کند و بر فعالیت معادن ایران اثرگذار می‌شود. با کاهش نرخ این ماده معدنی، فعالیت معادن کرومیت ایران، کم می‌شود.

ذخایر کرومیت ایران فراوان است
بصیری همچنین درباره ایجاد واحدهای فرآوری در جنوب کشور گفت: در استان هرمزگان ذخایر معدنی فراوان کرومیت وجود دارد و به دلیل نزدیک بودن به بندر و آب‌های آزاد، ایجاد واحدهای فرآوری کرومیت در این منطقه از صرفه و توجیه اقتصادی بیشتری برخوردار است. جنوب استان کرمان نیز از ذخایر معدنی بسیاری برخوردار است اما تاکنون برای ایجاد واحدهای فرآوری در این استان برنامه‌ریزی نشده است. در این میان ایجاد یک واحد فرآوری بزرگ کرومیت که فعالیت آن با صرفه اقتصادی همراه باشد به سود تولیدکنندگان است. نکته مهمی که از سوی بصیری مطرح شد درباره فعالیت معدنکاری در معادن کرومیت در جنوب ایران (فاریاب و اسفندقه) بود. به گفته وی این معادن که امروزه در اختیار صندوق بیمه بازنشستگی صندوق فولاد هستند از سوی مردم منطقه به شکل سنتی در حال استخراج است و این موضوع باعث می‌شود بخش عظیمی از ذخایر زیرزمینی کرومیت ایران از بین برود و غیرقابل استخراج شود و احتمال وقوع حادثه در معدن را افزایش دهد.
به گفته وی، نگاه صیانتی به معادن منطقه وجود ندارد. در صورتی که مشکلات و چالش‌های موجود در معادن کرومیت کشور برطرف شود، برداشت از این ذخایر و فرآوری آن دارای صرفه اقتصادی بسیار بالاست و اشتغالزایی به همراه دارد.عضو کمیته معدن سازمان ملل افزود: به غیر از چین که بزرگترین مصرف‌کننده کرومیت در جهان است، ترکیه نیز به عنوان یکی از تولیدکنندگان بزرگ کرومیت در جهان بخش عمده‌ای از تولید خود را به چین صادر می‌کند.

داغ شدن بازار کرومیت ایران
براساس اخبار منتشر شده، افزایش دوباره نرخ کرومیت در بازار رخ داده و در یک هفته گذشته نرخ کرومیت ایران در بازار جهانی ۱۰دلار افزایش داشته است.گفته می‌شود کاهش موجودی انبارهای چین و همچنین رشد تقاضای فولادسازان چینی که ناشی از رشد ۵درصدی تولید فولاد چین است نقطه قوتی برای تداوم افزایش قیمت‌ها در هفته آینده خواهد بود.به گزارش معدن ۲۴، مقاومت تولیدکنندگان و معدنکاران کرومیت در قبال فروش این ماده معدنی به دلیل افزایش قیمت‌هاست. به این شکل که تولیدکنندگان ترجیح می‌دهند سنگ استخراج شده را دپو و در حد نیاز به بازار عرضه کنند. برای نمونه صادرکنندگان پاکستانی کرومیت را به نرخ چین و حتی بالاتر در بازار داخلی کشورشان خریداری می‌کنند تا در نهایت بتوانند آن را با نرخ بالاتری به فروش برسانند (۳۰۰ دلار) در حالی که اکنون نرخ جهانی کرومیت، بسته به نوع معدنی که این کانی از آن استخراج شود بین ۱۲۵ تا ۱۴۵ دلار نرخ دارد. در واقع فعالان بازار کرومیت باز هم انتظار افزایش قیمت‌های جهانی را در چند روز آینده دارند. این موضوع می‌تواند برای معادن ایران نیز که از ظرفیت قابل قبول کرومیت برخوردار هستند جذاب باشد و آنها با استفاده از این موقعیت برای تولید بیشتر کرومیت و همچنین بالا بردن میزان ارزش افزوده حاصل از این کانی تلاش می‌کنند.