سرمایه‌گذاری بالای «ومعادن» در اکتشاف، حلقه مفقوده بخش معدن/ ورود شرکت تجلی صبا به بخش اکتشاف با حمایت «ومعادن»

شرکت اکتشافی «تجلی صبا» با سهام‌داری شرکت‌های صبانور و تجلی و با حمایت ویژه هلدینگ «ومعادن» تأسیس شده و قرار است با تأمین مالی و خرید دستگاه‌های حفاری، پهنه‌های موردنظر را شناسایی کرده و اپراتورهای حفاری بسیاری آموزش دهد تا باری را از دوش اکتشاف کشور که بخش پرریسک معدن است، بردارد و با قوت در این بخش ورود پیدا کند.

امین صفری معاون توسعه معدنی هلدینگ سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات به موضوع مهم اکتشاف در کشور اشاره کرد و گفت: امروز اکتشاف از اهمیت بالایی برخوردار است و متأسفانه سرمایه‌گذاری و فعالیت‌هایی که باید در این بخش انجام می‌شد، صورت نگرفته است؛ به‌عنوان‌مثال کشورهایی مانند چین و استرالیا در برخی سال‌ها بیش از پنج میلیون متر در سال حفاری داشته‌اند؛ اما کل حفاری سالانه کشور ما، در بهترین حالت، حدود ۲۰۰ هزار متر بوده است؛ متأسفانه فاصله بسیاری با کشورهای معدنی که به این موضوع توجه می‌کنند، داریم.

صفری ادامه داد: ایران در زمین‌شناسی و موضوع ذخایر معدنی به‌عنوان یک کشور اکتشاف‌نشده شناخته می‌شود و فرصت برای اکتشاف بسیار زیاد است. اتفاق خوبی که طی سالیان اخیر افتاده این است که ایمیدرو پهنه‌هایی را در کشور مشخص کرده و به‌شدت پیگیر آن است. شناسایی‌ها توسط ایمیدرو انجام شده و به مرحله‌ای رسیده است که می‌توان کار حفاری و اکتشافات تفصیلی را انجام داد؛ فعالیت‌های اکتشافی از این مرحله به بعد دارای هزینه‌های بالایی است.

وی افزود: اگر اکتشاف را به چند بخش تقسیم کنیم، شناسایی و پی‌جویی مرحله اول است و بعد مراحل تفصیلی که هزینه‌ها در این حوزه بالا می‌رود و نیاز به مدیریت بیشتر، حفار و اپراتور حرفه‌ای و باتجربه و حضور شرکت‌های بزرگ و فعال در این زمینه است. از اینجا به بعد بخش خصوصی توانمند باید به میدان بیاید؛ چراکه دولت و حاکمیت ظرفیت و امکان اکتشافات تکمیلی در سراسر کشور را به‌تنهایی ندارد و باید از پتانسیل سایر بخش‌ها نیز استفاده شود.

امین صفری تاکید کرد: در زمینه اکتشاف، بخش خصوصی بزرگ و توانمند از نظر فنی و مالی می‌تواند به کمک دولت بیاید. هلدینگ توسعه معادن و فلزات باتوجه‌به اینکه یک شرکت بزرگ در بخش معدن و صنایع معدنی است، توجه ویژه‌ای به بحث اکتشاف داشته و چند کار مهم نیز در این زمینه انجام داده است. «ومعادن» توجه ویژه‌ای به بحث تجهیزات حفاری و اکتشافی دارد و تجهیزات موردنظر، از جمله دستگاه‌های حفاری به‌روز را سفارش داده تا وارد شود و بتواند بحث حفاری را پیش ببرد؛ همچنین از طرفی برنامه‌ریزی کرده تا برای تربیت نیروهای متخصص موردنیاز نیز یک کار متناسب انجام شود.

به گفته معاون توسعه معدنی هلدینگ «ومعادن»، گاهی اوقات شرکت‌ها دستگاه‌های حفاری و تجهیزات موردنظر را تأمین می‌کنند اما اقدامات موردنیاز را انجام نمی‌دهند و یا تأخیری در کار اتفاق می‌افتد که نتیجه مطلوب در کار حاصل نمی‌شود. ما سعی کردیم هم زمان این کار را پیش ببریم و انتظاری که از دولت داریم این است که اطلاعات پهنه‌های اکتشافی را شفاف در اختیار بخش خصوصی توانمند قرار دهد و از توانمندی مجموعه‌های بزرگ تخصصـی مثل هلدینگ توسعه معادن و فلزات که بورسی و متعلق به مردم است و توان مالی بالایی دارد و فرایند تصمیم‌گیری در آن سریع و چابک است، استفاده کند.

وی اظهار کرد: اخیراً ریاست هیئت عامل ایمیدرو نیز به بانک اطلاعاتی در زمینه اکتشاف اشاره کرده و در برنامه‌های وزیر محترم نیز ایجاد این بانک اطلاعاتی دیده شده است. در صورت ایجاد این بانک اطلاعاتی کامل، جامع و شفاف از تمام آمارها و اطلاعات پهنه‌های معدنی و اکتشافی، به طوری که هر شرکتی که در این زمینه فعالیت کرده است، اطلاعات لازم را در این بانک اطلاعاتی قرار دهد تا بقیه از آن استفاده کنند و ایجاد یک هم‌پوشانی مؤثر، تحول شگرفی در اکتشاف پدید می‌آید؛ به‌عنوان‌مثال اگر شرکتی در منطقه‌ای کاری انجام داده و بعد رها شده است، شرکت بعدی با استفاده از این بانک اطلاعاتی از مرحله‌ای که کار مانده، مجدد شروع کند.

امین صفری معتقد است که دولت باید بتواند به نحو مناسبی این اطلاعات را در اختیار بخش خصوصی یا بخش‌های عمومی توانمند قرار دهد تا واگذاری‌ها اتفاق بیفتد. متأسفانه محدوده‌های اکتشافی یا پهنه‌ها تا حدودی قفل شده‌اند؛ به‌عبارت‌دیگر پهنه‌های قفل شده در اختیار یک سری از بخش‌های حاکمیتی مانند وزارت صمت، محیط‌زیست، منابع طبیعی و سازمان انرژی اتمی است و چون نحوه واگذاری محدوده‌های اکتشافی هم مشخص نیست، ممکن است بحث‌های نظارتی هم مطرح باشد.

معاون توسعه معدنی هلدینگ سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات بیان داشت: با تمام این صحبت‌ها، از توانمندی‌ها و سرمایه‌گذاری و ریسک‌پذیری بخش خصوصی یا بخش عمومی بزرگ در بخش حفاری و اکتشاف استفاده نمی‌شود. دولت می‌تواند با تعریف یک مدل خوب و منطقی و حل مسائل دستگاه‌های نظارتی، آن مدل را در اختیار شرکت‌ها قرار دهد تا شرکت‌های بزرگ، ریسک اکتشاف را بپذیرند و آن را انجام دهند. وقتی هم به نتیجه رسید، قطعاً حق حاکمیت، دولت و حق عمومی نیز پایمال نشده و محاسبه می‌شود. اگر بانک اطلاعاتی جامع و کامل در اختیار همه قرار بگیرد و پهنه‌ها و مرزهای اکتشافی با مدل تعریف شده توسط دولت، در اختیار بخش خصوصی متقاضی و توانمند قرار گیرد، تحولی در اکتشاف صورت خواهد گرفت.

صفری عنوان کرد که هلدینگ «ومعادن» تلاش خواهد کرد تا دستگاه‌های حفاری وارد کند و با آموزش و تربیت حفار به این بخش کمک شایانی کند و به‌شدت از ادامه فعالیت در کنسرسیوم‌های بزرگی که در بخش معدنی تشکیل شده است، استقبال می‌کند.

این فعال معدنی تاکید کرد: اگر مطابق برنامه‌ها و مدل‌های جدید پیش رفتیم، اتفاق بزرگی در بخش اکتشاف کشور و کشف ذخایر جدید می‌افتد؛ در غیر این صورت در آینده نزدیک با مشکل محدودیت مواد معدنی و کمبود مواد اولیه مواجه خواهیم بود. ذخایر سنگ‌آهن کشور تا ۱۰ الی ۱۵ سال آینده کفاف بخش تولید کشور را می‌دهد. همچنین تا ۱۰ سال دیگر کمبود سرب و روی خواهیم داشت.

وی در پایان به تأسیس یک شرکت اکتشافی زیرمجموعه هلدینگ اشاره کرد و گفت: یک شرکت اکتشافی زیرمجموعه توسعه معادن و فلزات با عنوان شرکت اکتشافی تجلی صبا تأسیس شده است که سهام‌داران اصلی آن علاوه بر شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، شرکت‌های صبا نور و تجلی توسعه معادن و فلزات هستند و با قدرت تأمین مالی و خرید دستگاه‌های حفاری را انجام می‌دهند و پهنه‌های موردنظر را شناسایی کرده و اپراتورهای حفاری را آموزش می‌دهند. این شرکت در آینده نزدیک با قدرت وارد می‌شود تا فعالیت‌های اکتشافی را توسعه دهد.