نقش تأسیس فولاد بوشهر در توسعه یافتگی کشور

معدن ۲۴:راه اندازی و احداث شرکت فولاد بوشهر علاوه بر مزایای زیست محیطی و همچنین دستیابی به آبهای آزاد می تواند موجب افزایش چشمگیر اشتغالزایی، افزایش سطح درآمد زایی، رونق اقتصادی کشور شود.

معدن ۲۴:راه اندازی و احداث شرکت فولاد بوشهر علاوه بر مزایای زیست محیطی و همچنین دستیابی به آبهای آزاد می تواند موجب افزایش چشمگیر اشتغالزایی، افزایش سطح درآمد زایی، رونق اقتصادی کشور شود.

صنعت فولاد که از دو دهه مصرف راکد، تعطیلی کارخانه‌ها و تعدیل‌های گسترده بیرون آمده است، هم موتور و هم نشانگر رشد اقتصادی در تمام نقاط جهان محسوب می شود که ایران نیز از این مهم مستثنی نیست. پیش‌بینی می‌شود بر اساس تقاضای بازارهای جهانی و تغییرات سریع فناوری، الزامات بیشتری را در به کارگیری مهارت‌های نیروی کار و اشتغال زایی صنعت فولاد دیکته ‌کند.

مصرف سرانه فولاد عمدتاً در قالب ساخت و ساز و کالاهای بادوام ارتباط تنگاتنگی با سطح و نرخ توسعه اقتصادی یک کشور دارد. مصرف سرانه فولاد از میانگین ۱۷ کیلوگرم در سال در آفریقا تا ۶۲۵ کیلوگرم در ژاپن متغیر است. بر اساس گزارش سازمان بین المللی کار، انتظار می رود مصرف فولاد در کشورهای صنعتی در دهه آینده ثابت بماند یا اندکی کاهش یابد. با این حال، رشد قوی صنعت فولاد در آسیا (حدود ۴۰٪)، به ویژه در چین (حدود ۱۵۰٪) و تا حدی در آمریکای لاتین (حدود ۱۸٪) انتظار می رود تا این صنعت در اوج بماند.

با توجه به آمار‌های منتشر شده از عملکرد تولید کنندگان فولاد ایران در سال ۱۳۹۹، وضعیت تولید نسبت به سال ۱۳۹۸ بهبود یافته است و برای سال ۱۴۰۱ نیز پیش‌بینی می‌شود تولید در صنعت فولاد رشد قابل توجهی داشته باشد.به گونه ای که سال گذشته ۳۰ میلیون تن فولاد تولید شد و برای سال جاری تولید بیش از ۳۳ تا ۳۵ میلیون تن فولاد پیش‌بینی شده است.

بر همین اساس استراتژی راه اندازی واحد تولید فولاد در کشور یکی از مهم ترین و اساسی ترین نیازها امروز برای توسعه یافتگی محسوب می شود؛اما صنعت فولاد با تجربه ۴۱ ساله پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در جانمایی تولید کارخانجات جدید فولاد به چند نکته اصلی و مهم توجه دارد بر این اساس قرار گرفتن این کارخانه‌ها در کنار منابع آبی از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که در نمونه های قبلی شاهد فشار های زیست محیطی برای تولید فولاد بودیم.

همچنین احداث کارخانه جدید فولادی در کناره آب های آزاد می تواند بر توسعه و رونق صادرات این محصول استراتژیک و ارزآوری بیشتر آن کمک شایانی کند بر این اساس یکی از بهترین مناطق تاسیس کارخانه جدید فولاد در استان بوشهر است؛ استان بوشهر امتحان خود را در توسعه یافتگی و رونق اقتصادی کشور به خوبی پس داده است بر این اساس این استان سومین اقتصاد بزرگ کشور است و رتبه اول درآمد سرانه را در کشور دارا است. ترکیبی از اقتصادهای بزرگ و متنوع مانند نفت و گاز و پتروشیمی، نیروگاه‌ها، کشاورزی و شیلات، معادن، تأسیسات هسته‌ای، صنایع دریایی، فعالیت‌های تجاری و موقعیت استراتژیک آن در خلیج فارس باعث شده تا این استان همیشه برای دیگر حکومت‌ها و قدرت‌های دنیا از اهمیت خاصی برخوردار باشد.

راه اندازی و احداث شرکت فولاد بوشهر علاوه بر مزایای زیست محیطی و همچنین دستیابی به آبهای آزاد می تواند موجب افزایش چشمگیر اشتغالزایی در سطح استان ، افزایش سطح درآمد زایی، رونق اقتصادی، کمک به توسعه و رونق حمل و نقل ریلی و جاده ای و توسعه تجارت و اقتصاد بین المللی شود.

نقش فولاد بوشهر؛ از رشد سرانه تولید فولاد تا افزایش اشتغال زایی

فولاد در حال حاضر در حدود ۱۰۰ کشور جهان تولید می شود  که  طی ۱۵ سال بین سال های ۱۹۸۱ تا ۱۹۹۶، سهم تولید فولاد جهان توسط کشورهای دارای اقتصاد بزرگ و بازار صنعتی اندکی از ۵۴.۵ درصد به ۵۱.۲ درصد کاهش یافته است.در حالی که تولید در ایران، چین و سایر کشورهای آسیایی (به استثنای ژاپن) از ۹.۶ درصد به ۲۵.۵ درصد افزایش و تقریباً سه برابر شده است.

چین با نزدیک به ۳.۲ میلیون کارگر فولاد، بیشترین نیروی کار را دارد. کشور چین، کشورهای مستقل مشترک المنافع و هند روی هم حدود ۷۰ درصد از کل نیروی کار صنعت را تشکیل می دهند، اما تنها حدود ۳۰ درصد از تولید فولاد را تشکیل می دهند.

بر اساس آمار انجمن جهانی فولاد، جمهوری اسلامی ایران رتبه ۱۶ صادرات فولاد دنیا را داراست و در سال ۲۰۱۹ بیش از نه میلیون تن فولاد صادرکرد. موضوع اشتغالزایی صنعت فولاد نیز از اهمیت زیادی برخوردار است؛ استاندارد‌های بین‌المللی اشتغالزایی در صنعت فولاد به‌گونه‌ای است که هر دو فرصت شغلی مستقیم در این صنعت، تقریبا ۱۳ فرصت شغلی در سایر زنجیره تأمین ایجاد می‌کند که اگر این روند را تا پایان زنجیره تولید کالای نهایی مدنظر داشته باشیم، رقم قابل توجهی فرصت شغلی خواهیم داشت.

به طور مثال با راه اندازی شرکت فولاد بوشهر پیش بینی می شود برای بیش از ۲۱۰ هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم اشتغالزایی انجام شود. همچنین بالغ بر ۷۰ درصد نیروی بومی استان  بوشهر می‌توانند با اشتغال در مجموعه کارخانه فولاد به توسعه و رونق اقتصادی کشور خود کمک شایانی کنند.

فولاد بوشهر در مسیر رشد اقتصاد کشور/تسریع دستیابی به چشم انداز ۱۴۰۴

فولاد نقشی حیاتی در دنیای مدرن ایفا می کند. فولاد علاوه بر اینکه یکی از مهمترین مصالح ساختمانی و زیرساختی است، توانمندساز طیف وسیعی از فعالیت های تولیدی نیز می باشد. همچنین فرصت هایی برای راه حل های نوآورانه در سایر بخش ها ایجاد می کند و در پروژه های تحقیق و توسعه در سراسر جهان ضروری است.

با توجه به چنین طیف گسترده ای از کاربردهای فولاد و کارکردهای آن، ارائه یک ارزیابی منصفانه از تأثیر اقتصادی صنعت فولاد از طریق اعداد، کار آسان و ساده ای نیست. اما بنابر آمارهای رسمی ایران در جایگاه دهم تولید فولاد و چهاردهم آلومینیوم جهان قرار دارد و تولید و مصرف سرانه فلزات اساسی یکی از شاخص های توسعه یافتگی کشورها در دنیا محسوب می شود. بر همین اساس در کارنامه ۴۱ ساله نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران اقدامات بسیار مهم و گسترده‌ای در این حوزه در کشور انجام شده است. حجم تولیدات معدنی و صنایع معدنی کشور از تولیدات صنایع معدنی علاوه بر تامین نیاز داخلی در صادرات نیز نقش قابل توجهی داشته و سال گذشته حوزه معادن و صنایع معدنی بخشی از نیازهای ارزی کشور را نیز تامین کرده است.

قابل‌تأمل آنکه در ایران صنعت فولاد یکی از ۱۱ صنعت استراتژیک در راهبرد توسعه صنعتی است که بیشترین نقش را در شاخص‌های منتخب ازجمله سهم ارزش‌افزوده، اشتغال‌زایی، صادرات، سهم از بازار، مزیت نسبی و زنجیره تأمین و سطح دانش و فناوری دارد.بر همین اساس مسئولین برای راه اندازی و تولید واحد فولادی  بوشهر اقدام کردند و احداث آن را یکی از مهم ترین و استراتژیک ترین برنامه های کوتاه مدت اقتصادی کشور می دانند.

با توجه به چشم انداز ۱۴۰۴ برای تولید بیش از ۵۵ میلیون تن فولاد در کشور پیش بینی می شود با راه اندازی شرکت فولاد بوشهر دستیابی به این چشم انداز مهم هم با سرعت بیش از پیش تسریع شود بر همین اساس در افق چشم‌انداز ۱۴۰۴، تولید ۵۵ میلیون تن فولاد هدف‌گذاری شده است، اما در حال حاضر با گذشت بیش از ۱۵ سال، از این هدف‌گذاری، موانع و کمبودهای بسیاری در مسیر تولید صنعت فولاد وجود دارد، به‌طوری‌که اصلی‌ترین پیش‌نیازهای دستیابی به چنین هدفی با چالش‌های جدی روبه‌رو است.

توجیهات زیست محیطی برای احداث فولاد بوشهر

سالهای گذشته  ۴ مجموعه قدیمی تر فولاد مبارکه ، خوزستان ، خراسان و ذوب آهن وارد بورس شدند . آنچه این دو فولادسازی را با نسل قبلی متمایز می کند سنجش اقتصادی و محیط زیستی ساخت نسل جدید فولادسازی است . یکی از مهمترین شرایط برای ساخت فولادسازی همجواری با منابع آبی است.

در نسل قدیمی ، ذوب آهن در کنار زاینده رود ساخته شد و فولاد مبارکه هم بخاطر شرایط امنیتی در همین نقطه ساخته شد و مجموعه های کوچکتر در یزد و خراسان ساخته شدند . گرچه این شرکت های مهم در مرکز از امنیت کافی برخوردار بوده و به سایر مناطق دسترسی بهتری دارند اما به منابع آبی شدیدا فشار وارد می کنند.

بعدها با پروژه های استانی تولید فولاد که هنوز کامل راه اندازی نشده اند این مشکل شدیدتر هم خواهد شد و شاید به بن بست برسد. در حجم خبرهای منفی ، تشکیل فولاد هرمزگان و فولاد کاوه جنوب کیش می تواند این امیدواری را ایجاد کند که اهمیت آب، در برنامه ریزی های بخش خصوصی یا نیمه خصوصی جدی گرفته شده است.

گرچه تصفیه آب دریا هزینه بیشتری نسبت به آب معمولی و شیرین دارد اما این هزینه ها قابل تحمل است و با طراحی ها و ماشین آلات جدید و کوره های مدرن قابل جبران است و از طرفی توسعه این واحدها همانطورکه در این دو شرکت قابل مشاهده است با هیچ مانعی روبه رو نیست . وجود شرکت های فولادی در کنار دریا مزیت های دیگری از جمله کاهش هزینه حمل صادراتی و حتی در صورت نیاز واردات مواد خام با هزینه کمتر ،حمل مواد خام از داخل با کمترین هزینه از طریق حمل و نقل ریلی به همراه دارد.

با توجه به اهمیت منابع آبی در کنار احداث به فولاد بوشهر توجیهات زیست محیطی راه اندازی این کارخانه استراتژیک و مهم را در استان بوشهر و در کنار در دریای خلیج فارس دو چندان میکند بی شک یکی از بهترین مناطق برای تولید فولاد در کشور نزدیکی و همجواری با منابع آبی است که شرکت فولاد بوشهر از این مهم برخوردار خواهد شد.

نقش فولاد بوشهر در توسعه حمل و نقل ریلی و جاده ای /کمک به احداث ۱۲ هزار کیلومتر خطوط ریلی

حمل و نقل ریلی یکی از اساسی‌ترین و حیاتی‌ترین بخش‌ها در اقتصاد کشورها است. وجود زیرساخت مناسب برای حمل‌ونقل کالا به یک کسب‌وکار کمک می‌کند که بتواند با سایر رقبا رقابت کند. حمل‌ونقل ریلی به‌عنوان یکی از زیربخش‌های حمل‌ونقل، دارای نقش کلیدی در اقتصاد نسبت به روش‌های دیگر حمل‌ونقل است. براساس سند چشم‌انداز ۲۰ ساله و تا افق ۱۴۰۴ باید سهم حمل‌و‌نقل ریلی برون‌شهری در جابه‌جایی کالا از ۱۰ به ۳۰‌ درصد از کل حمل‌و‌نقل کشور برسد.

پیش‌بینی دولت برای حمل بار از طریق شبکه ریلی در چشم‌انداز سال ۱۴۰۴ برابر با ۲۰۲ میلیون تن است که از این میزان بار ۱۰۲میلیون تن برای مواد معدنی و فولادی است و همچنین در سند چشم‌انداز طول شبکه ریلی کشور ۲۵ هزار کیلومتر برآورد شده اسـت که درحال‌حاضـر کل خطوط ریلی (اصلی، فرعی، مانوری) در حدود ۱۳۵۰۰ کیلومتر است. بنابراین برای رسیدن بـه سند چشم‌انداز احداث ۱۲ هزار کیلومتر احداث شرکت فولاد بوشهر از ضروریات لازم است.

برای دستیابی به حمل‌ونقل فولاد در چشم‌انداز ۱۴۰۴ (به میزان ۵۵ میلیون تن)، از مجموع ۱۲ هزار کیلومتر خطوط توسعه، تا پایان سال ۱۴۰۴، سهم فولاد به میزان ۱۷۹۵ کیلومتر است، که علاوه بر این ۱۲۵۵ کیلومتر از خطوط راه‌آهن نیز باید دوخطه بشود تا بتوان به اهداف سند چشم‌انداز در حمل‌ونقل ریلی دست یافت که تمام این مهم بی شک با احداث شرکت فولادی بوشهر با سرعت بیشتری محقق می شود.

اسماعیل ابراهیمی

 

انتهای پیام//

 

منبع: معدن ۲۴ (www.madan24.com)

اخبار مرتبط

نظرات کاربران

0 0 رای ها
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها